Speciale Editie Kibangu Parish III

Speciale Editie III

Note van de schrijver: dit verhaal is geschreven in een verhaalvorm om meer inzicht in het leven op Kibangu Parish, waar ik tijdens mijn reis verblijf, te geven; de mensen die er dagelijks zijn en die inmiddels mijn vrienden zijn, voor dit leven tot in het hiernamaals.

Kibangu Parish

Wanneer je al bijna twee maanden tussen priesters en geloof verkeert, ga je erover nadenken en ik vraag me af wat geloof eigenlijk meer is dan een geaccepteerde fabel. Het is een ongemeen krachtige opvatting die voorbijgaat aan de intentie achter het geloof, dat besef ik, en daarom denk ik verder na. Mensen hebben immers te vaak de neiging aan intentie voorbij te gaan of de intentie zodanig te vervormen dat het geschikt is voor de eigen doeleinden, die dan niets meer met de ware intentie van doen hebben. Als ik spreek van intentie, ga ik er van uit dat de intentie voldoet aan wenselijkheid en leefbaarheid. Geboren uit een goed hart. Overigens kan een schepper, al dan niet met hoofdletter geschreven, onmogelijk alle gevolgen van de schepping zelf overzien en hij, al dan niet met hoofdletter geschreven, mag er dan ook niet voor verantwoordelijk gesteld worden als anderen de intentie achter de schepping verkrachten. Ik geloof dat belangrijker nog dan wat iets al dan niet is, de intentie is die erachter steekt. Dat gezegd te hebben maakt het in wezen niet uit of geloof niet meer dan een geaccepteerde fabel is of wellicht een bewezen noch onbewezen waarheid is. De intentie achter geloof verandert daarmee in de verste verte niet, want hoe het ook zij, de bedoeling van geloof is om mensen nader tot elkaar te brengen, houvast te bieden en positiviteit te stimuleren. Echter mag geloof en haar intentie niet misbruikt worden. Brian beseft dit, zo zegt hij zelf, en hij kent de geschiedenis die dat onderschrijft. Ergens heb ik het gevoel, voortkomend uit gesprekken en wat ik zie, dat het hem inderdaad niet uitmaakt of geloof een leugen of een waarheid is. Dat doet er niet toe. Wat er wel toe doet, is wat hij dagelijks uitstraalt; de intentie achter het geloof zoals ik die beschreef. Als leider en inspirator van velen in zijn omgeving, en daarbuiten, beseft hij als geen ander dat een goed leider twee oren en een mond heeft om tweemaal zoveel te luisteren als te praten. Voor deze inzichten moet je onwijs veel respect hebben.

Na de kindermis lopen Bart en ik Mama Elisabeth tegen het lijf, de rechterhand van Brian in het microfinancieringsproject. Vooral nu de priester het gevoel in zijn rechterarm is kwijtgeraakt door de hersenbloeding een jaar terug. Deze gezette, daadkrachtige vrouw weet net als onze gastheer precies wat ze doet. Haar armen reiken wijdt en haar invloed is groot. Groot als zakenmens, maar nog groter als mens zelf. Daarin komt ze overeen met Brian, net als met haar inzicht voor zaken, niet te vergeten. We dalen de stenen trap af achter de kerk naar de binnenplaats van Kibangu Parish. Overheerlijke geuren komen ons vanuit de keuken zwevend tegemoet waar Yuda de laatste hand legt op de lunch. Elk moment nu kan Brian terugkomen van zijn mis in een naburige kerk, Kilungule of Salome; een viertal priesters, waaronder Brian, Albert en de jonge Kilian wisselen zij wekelijks door. We spreken met Mama Elisabeth af om na de lunch de zondagmiddag voor ontspanning te gebruiken door naar het zwembad te gaan op dertien hoog. Ze geniet er zichtbaar van om met 'haar blanke zonen', als Zonen van Afrika, tijd door te brengen. Kijk, dat bedoel ik dus te zeggen met de woorden dat ze nog groter is als mens dan als ondernemende vrouw.

Na het zwemmen met de vrouw die normaal gesproken zo doortastend en serieus is als het om belangrijke zaken gaat, maar in het water weer gewoon dat kleine meisje uit haar jeugd is, schuiven we eenmaal teruggekeerd op Kibangu Parish aan voor het avondeten. We eten buiten en daar de avond reeds is gevallen – het lichte blauwe heeft plaatsgemaakt voor oplichtende speldenknoppen aan de donkere hemel – kijken de Goden en overleden koningen op ons neer. Die gedachte doet me bijna nietig voelen, al is het meer het kolossale heelal dat me vaak doet beseffen hoe klein de mens in werkelijkheid is. Yuda, bijgestaan door Giorgi, ze gaan zo dadelijk weer samen door de poort terug naar hun gezinnen, serveren dampende schalen met rijst, kip, vis en groenten. Daarna komen de fruitschalen vol van sinaasappels, watermeloen, banaan, papaja, mango en ananas. Vraag me niet naar de reden, maar vandaag heeft Yuda alles uit de kast gehaald en ik staar naar een waar feestmaal. Eenmaal thuis in Schijndel ga ik nog meer fruit eten dan ik normaal al doe als ik tussendoor een banaan of wat aardbeien eet. De priester vraagt aan Giorgi hoe het gaat met zijn pasgeboren kind. “Nzuri sana, asante Father,” komt het antwoord in Swahili, maar ik versta elk woord. De Indische priester is een blokje om en zal waarschijnlijk later op de avond nog aanschuiven. Dat doet hij wel vaker, een avondwandeling maken door de heuvelen van Kibangu; om zijn gedachten te ordenen, om vrienden of de zusters te groeten of om gewoon even helemaal nergens aan te denken. De man is inmiddels een jaar of twaalf van huis en is slechts drie keer terug naar India gegaan in de tussentijd. Dat lijkt me niet niks. Waar mijn moeder af en toe bang is dat ik ooit nog zo'n reiziger wordt die alleen met kerst en verjaardagen thuis is, spant Albert de kroon. Geen zorgen, ik geloof niet dat ik zoiets kan, daarvoor heb ik teveel in en met Schijndel.

Na de beleefdheidsgesprekken en kortstondige luchtigheid volgt een gesprek van serieuzer aard. Waar de potentiële invloed van de Tanzaniaanse overheid gelijk is aan of groter is dan die van de kerk, gebruikt de kerk haar invloed tenminste op een positieve, bevorderende manier voor haar gemeenschap. De Tanzaniaanse overheid is tamelijk passief. In wezen is de kerk een kleine overheid; geld komt binnen uit collecten en uit schenkingen, gaat in de molen en waaiert uit over diverse uitstekende projecten. Zoals scholen, ziekenhuizen, kerken en microfinancieringskantoren. Het is weliswaar op kleine schaal, maar het is terecht dat Father B. Mkude daarin de oplossing zoekt. Nu en al helemaal op de langere termijn gaat de gemeenschap de vruchten plukken van zijn inzicht, passie, daadkracht, vastberadenheid en vooral van zijn geduld. Engelengeduld staat als in zijn ziel geschreven in letters van bloed van de Schepper zelve. Want de projecten kenmerken zich vaak door tegenslag en oponthoud – om financiële redenen of door laksigheid van betrokkenen – en het ziekenhuis-project duurt ter illustratie al zeven jaar. Gelukkig mag de priester over enkele maanden zijn werk bekronen door op zijn eigen wijze een gebed uit te spreken over het gebouw en de gangen in te zegenen met water.

Na het diner onder de blote sterrenhemel, glipt 'Father from India' door de deur in de poort het schaakbord op; de zwarte loper. De honden lopen overigens weer vrij rond en hebben hun eten ook al achter de kiezen. Ik geef hen vijf tot tien minuten volle aandacht ter compensatie van de soms ronduit hondse manier waarop ze worden behandeld. Brian is moe en trekt zich alvast terug in zijn kamer om nog wat oefeningen te doen en dan te rusten. Morgen wacht hem weer een lange dag. Bart en ik houden Albert gezelschap. Net als zovele voorafgaande avonden besluiten we ook deze avond met bier. Eén is genoeg, niet meer, het gaat immers om de gezelligheid en het samenzijn met vrienden. En dat zijn we nu. Overigens ziet de man tegenover me er als een echte Indiër uit; de kleur van zijn huid en zijn gelaatstrekken zijn overeenkomstig met die van de tevens Indische Shoba Dharap. Echt een hele goede vrouw, niet de beste lerares die ik ken, maar ze doet ontzettend haar best, ik mag haar graag en ik waardeer haar enorm. Wellicht is hier sprake van enige vorm van generalisatie, maar dat is zo mens eigen dat ik het mezelf niet kwalijk mag nemen. Ik geloof dat Bart en ik nog meer leven in 'brouwerij' brengen en dat ze ons hier serieus gaan missen als we weer terug moeten naar Nederland.

Resumerend leid ik het leven op Kibangu Parish dus te midden van een select gezelschap; de priesters Brian en Albert; de kok en huismeester Yuda; Mwinyi de privé-chauffeur; Giorgi de tuinman van allerlei markten thuis; Yodi de dienaar; en de honden, Snoopy en Picho. Volgens mij kan ik rustig stellen dat dit het betere leven is in Dar es Salaam, in Tanzania. Mensen zijn hetzelfde en verschillend tegelijk. Bovengenoemden verschillen of van etniciteit of van geloof of anderszins maar zij hebben allen met elkaar gemeen dat ze het hart op de goede plaats dragen en ik geloof dat dat alle verschillen verslaat die zich mogelijk negatief kunnen uiten. Want sterker nog dan elk aards naar buiten uitgedragen geloof heerst op Kibangu Parish het diepgewortelde geloof dat we in wezen allen één zijn. En dat is de reden dat in de kleine wereld die Kibangu heet Moslims, Christenen en anderszins gelovigen of ongelovigen in vrede leven met elkaar, en dat is wellicht de mooiste verrijking van de hele reis.

Eind.