DEEL 27: Als in een sprookje

DEEL 27:
Als in een sprookje

Background music for reading (www.youtube.com)
Tijdens het lezen is het luisteren van onderstaande muziek aanbevelenswaardig.
1. Little Wing – The Coors
2. Brother – Steve Vai
3. All I Need – Air

A little story on fairytales
De gebroeders Grimm verhalen sprookjes, zoals Disney dat ook doet in kleurrijke, fantasierijke tekenfilms. Waar ik enkele dagen terug nog impulsief ongeveer dertig Disney-meesterwerken heb aangeschaft, voor een prijs die het goed niet op waarde lijkt te schatten, daar heb ik inmiddels alle drie de Lion Kings al gezien. Prachtig met een hoofdletter P! Veel mensen menen dat sprookjes en andere verhalen van de hand van Disney slechts voor kinderen zijn. Zo ongeveer het tegendeel is echter waar; sprookjes zijn van oorsprong voor volwassenen en ik heb de kennis hieromtrent van mijn broer. Met speels gemak spelen sprookjes met de intuïtie. Rood, grauw en donker staan voor het kwade, blauw, kleurrijk en licht voor het goede. Bovendien bevat elk sprookje een moraal, waar kinderen wellicht aan voorbijgaan maar die elke volwassene er zonder moeite uitpikt; liefde overwint alles of bestrijdt kwaad niet met kwaad. Ik geloof dat veel volwassenen er goed aan zouden doen als ze weer sprookjes gaan lezen of de vertalingen en verhalen van Disney kijken.

Message to the guy in room 4.10
Na een weekend waarin de mobiele telefoon van Bart de laatste adem uitblaast waardoor communicatie een nieuwe dimensie krijgt, ontmoeten we Renatus weer op de universiteit nadat we onze mails grondig hebben doorgenomen en van repliek hebben voorzien. Erg veel interessants zit er vandaag niet tussen, maar dat is niet erg. Het is al bijna middag en daarom lopen we maar weer naar het restaurant om wat te drinken en onderwijl een en ander te bespreken; waar staan we na het weekend en wat is de planning. Vijf minuten later zijn we eruit en besluiten we tevens TaTEDO, een bedrijf in Dar es Salaam, op 'hoogh bezoeck' te trakteren. Spontaan. Met nog enkele slokken van ons drinken voor de boeg komt het idee van Renatus weer ter sprake, dat erg goed aansluit op hetgeen Maurice Cuypers – de doerak, ik bedoel natuurlijk mijn begeleider – graag wil bewerkstelligen. Alleen is het nog omvangrijker dan wat Maurice in gedachten heeft; een kennis en netwerk centrum voor studenten en onderzoekers die vanuit Nederland naar Tanzania gaan voor studie en/of onderzoek. Later die dag zou ik een voorstel voor Fontys en De Groenfabriek uitwerken dat donderdag op de mail gaat.

Aiai, its a bajaj!
De lunch op Kibangu Parish moeten we jammer genoeg afzeggen door ons bezoek aan TaTEDO. Ach, dat heeft nu eenmaal even prioriteit en eten regelen we onderweg wel, daar zorg ik eventueel persoonlijk wel voor. De daladala brengt ons van het universiteitsterrein naar de stadsregio waar het bedrijf te vinden is. Het laatste kleine stukje reizen we per 'bajaj'. Wat dat is? Wel, het zijn gemotoriseerde, overkapte driewielers, die na de motorrijders, als een van de meest dubieuze verkeersdeelnemers worden beschouwd. Gaaf! Zo'n ding wil ik wel voor Schijndel, lekker rond tuffen, nergens wachten. Al denk ik dat zeep exporteren net iets gemakkelijker gaat, dus houd ik me daar voorlopig bij. Voor de muren van het bedrijf staan enkele planten, Jáhá-tropha, geplant. Echter is het verboden daar foto's van te maken, maar zoals het een ware Hollander betaamt, nemen we er toch een stuk of twaalf en bovendien komen we er nog mee weg ook. Charme. Een groentje staat ons te woord en vertelt ons eigenlijk niets wat we nog niet weten van Jatropha of de Value Chain die we onderzoeken. Even dreigt het een Bidco-verhaal te gaan worden, maar dan zie ik het licht; de les en de aanknopingspunten schieten me al tijdens het gesprek te binnen. Waar TaTEDO het bewustzijn rondom duurzame energie voor huiselijk gebruik in de regio, waarvan Jatropha inmiddels hun nieuwe speerpunt is, daar kunnen zij ons adviseren over hoe we het proces door middel van Jatropha als voorziener van groene energie verder kunnen verduurzamen. Jammer genoeg is de executive-director er vandaag niet, maar na het gesprek spreken we af om contact te houden en elkaar te helpen waar mogelijk. Het boek TaTEDO blijft dus, in tegenstelling tot Bidco sons and bitches, wel open.

Bajaj back to the Kibangu Hills
Blijkbaar heeft het gesprek zijn vruchten afgeworpen, meer dan verwacht, want men ziet ons nu als zijnde experts op het gebied van Jatropha. Waar de vrouw die ons er eerst nog op wees dat het verboden is foto's te maken, daar vertelt ze ons nu van alles over de planten die hier staan en nodigt ze ons uit nog wat extra beelden vast te leggen. Zucht. Aan de weg houden we weer een bajaj aan die ons helemaal terug naar Kibangu gaat rijden. Tjah, voor dertig cent mag je een dergelijke ervaring niet laten liggen. Deze voertuigen zijn naar ik geloof in China en India mateloos populair en ik moet eerlijk toegeven dat het een uitstekend vervoersmiddel is. Onder aan de heuvelen van Kibangu nemen we afscheid van Renatus en onze chauffeur – de bajaj kan de helling en het ruige landschap niet aan – en lopen we het laatste stuk naar 'thuis'.

Tumbling 'round with th' dogs
Na het avondeten en het speelkwartier met de honden is het vanzelfzwijgend weer tijd voor een film. Arnold is aan zet met Total Recall; in de nabije toekomst kan een bedrijf herinneringen in je brein injecteren waarvan het lijkt alsof je ze echt ervaren hebt. Een kort door de bocht omschrijving. Wederom een thema in een Schwarzenegger film, die opvallend vaak futuristisch gekleurd zijn, dat mijn interesse wekt. Het idee dat je herinneringen ingeplant kunt krijgen, is even intrigerend als controversieel. Moraalridders over ter wereld trekken met getrokken zwaard ten strijde als dit ooit werkelijkheid dreigt te bekomen. We halen het einde van de film nauwelijks omdat mijn buurman klaagt over klachten. Tjah, over klachten moet je nu eenmaal klagen, geloof ik. Zijn onderarm tintelt en dat kan duiden op malaria, hondsdolheid – dat denkt hij, omdat hij met Snoopy 'de happer' heeft gespeeld en vreest dat hij geïnfecteerd is – of op vals alarm. Na middernacht terwijl de lichten al enkele uren gedoofd zijn in huize Mkude, bestijgen we de trap naar boven om Brian in te lichten. Bart denkt er namelijk serieus over om vroeg in de ochtend het ziekenhuis te bezoeken. Verhalen in Lonely Planet over de ziekte, waar hij mogelijk last van heeft, vertellen dat de infectie indien niet tijdig behandelt de dood als gevolg heeft. Ja, dan kan ik me zijn zorgen wel voorstellen...

Congratulations brother!
25 maart. Broer is vandaag jarig en via een kaartje, per sms en via de telefoon laat ik het hem weten. Oh, nu ook via de webpagina natuurlijk. Goed, het mag gehoord worden zal ik maar zeggen. Na een brief aan thuis en een pakket aan Rolf verzonden te hebben, trakteer ik mezelf op twee boeken; de Engelstalige versie van Forrest Gump en een tevens Engelstalig drie-in-een boek van Stephen Kings hand onder het pseudoniem Richard Bachman. Ik verantwoord mijn handelen door te denken aan de verjaardagen waarbij oma nog aanwezig was. Als Niels jarig was, kreeg ik een paar guldens en andersom. Terwijl ik de boeken koop van een straathandelaar probeert Bart een goedkope telefoon die sim-lock free is aan te schaffen. Daarna rijden we samen met Mwinyi en Brian door naar Missions to Seamen; om te lunchen, te lezen en te zwemmen. Het is de eerste keer sinds de dag van aankomst in Dar es Salaam dat Father Mkude mee gaat naar het zwembad. In het water spelen we met de bal en de priester doet gezellig mee. Hij vind het naast een goede oefening ook gewoon leuk om met zijn 'zoons' te praten en bezig te zijn. Ja, het zijn weer 'hakuna matata' momenten en ik weet bijna zeker dat ik dat levens mantra thuis op de muur van mijn slaapkamer ga schilderen, omringd door Toscaanse kleuren. Dan vertelt de zon me opeens dat het de hoogste tijd is om het zachte water te verlaten. Na het douchen en omkleden zeg ik dat het me opvalt dat er geen vrouwen zwemmen hier. Brian drukt me op het hart dat er wel degelijk vrouwen komen zwemmen, maar dan vooral op zondagen. Goed, dan moeten we dus hier zijn, stel ik vast. Wanneer we de kleedlokalen voor de vrouwen passeren, draaien onze hoofden als vanzelf in die richting en het is de priester zelf die de juiste woorden preekt: “Looking for lekker kontje, hahaha!”

The Flying Angels Library of Dar es Salaam
Even later als Brian en Bart hun mail doornemen op de computer, waan ik me in de befaamde bibiotheek van Alexandrië tussen stoffige door de tand des tijds aangetaste boeken vol wijsheden waarvan elke letter de moeite waard is te lezen. Nostalgie en passie in één kamer. Volledig in beslag genomen daardoor, laat ik mijn wijsvinger langs de ruggen van de boeken glijden en het is alsof alle grootmeesters doordringen in mijn gedachten door een enkele aanraking; Homerus' Odyssee en Ilias; Shakespeares Hamlet; Child of the Sun; Kleopatra; Unnatural Death; The Priests of PSI van SF-goeroe Frank Herbert; Armageddon; en vele andere aansprekende titels. Ik waan me in een sprookje, alles om me heen vervaagt en ik heb slechts aandacht voor miljoenen letters achter mystieke kaften. De moraal; passie en nostalgie raken ons allemaal in de ziel. Al is dat voor iedereen anders. Wie weet vind ik hier nog wel de Dode Zeerollen of meesterwerken van William Blake. Neem me gevangen tussen de boeken en ik voel me vrij als nooit tevoren. Het liefst neem ik ze allemaal mee en de knappe jongedame, die me stiekem gadeslaat, merkt het effect op dat de boeken op me hebben. Ze vertelt me hoe het werkt: een boek voor een boek...

Put your behind in the past...?
Veel nieuwe leiders trachten wraak te nemen op hetgeen hun voorgangers in hun ogen allemaal verkeerd hebben gedaan. Dat is geloof ik niet de manier om dingen beter te maken. Een beetje het idee dat je kwaad niet met kwaad moet bestrijden en bovendien houdt je op die manier de geest van de voorganger levend. Leer van fouten in het verleden maar laat het verder rusten. Dan vraag ik me overigens af of ik ooit ruzie heb met het verleden en of ik het achter me kan laten. Ja, natuurlijk daarom heet het ook verleden, het ligt achter me, en tegelijk nee, want het verleden heeft me gevormd tot wie ik nu ben en er zijn momenten in het verleden waarnaar ik graag terug zou willen. Hm'm, dat is geen bevredigend antwoord op de vraag die ik mezelf stelde. Ruzie. Nee, geen ruzie meer, die kleinschalige matpartijtjes heb ik mezelf inmiddels afgeleerd.

A story on value chains
Laat me jullie iets vertellen over value chains, het is immers iets waar ik me tussen de bedrijven door mee bezig houdt. Voor degenen die het allemaal niets zegt of die het niets interesseert, sla dit stukje dan gerust over. Voor alle overigen begin ik met het gezegde “De keten is zo sterk als de zwakste schakel” dat velen van jullie bekend is. Al dan niet in relatie tot de value chain. Natuurlijk is die uitspraak waar, want als een schakel, de zwakste, breekt dan breken niet zozeer de afzonderlijke schakels maar daarmee wel de hele keten. Het kromme element als in de paradox “Alle raven zijn zwart en alle niet-raven zijn dus niet-zwart” is hier echter niet van toepassing, want de keten is ook zo zwak als de sterkste schakel. Als de sterkste schakel in de keten zich kenmerkt door een grote mate van onafhankelijkheid dan impliceert dat een zekere mate van afhankelijkheid van de andere schakels. In afhankelijkheid ligt zwakte besloten. De les ofwel de moraal die besloten ligt in dit verhaal, is dat het niet altijd goed is om een centrale, onafhankelijke positie in te nemen in een project of in het leven, want het verzwakt mogelijk anderen en indien je wegvalt, valt de hele keten met je mee. En de vraag is of je dat wel moet willen. Om nog een laatste element aan mijn schijnbaar hersenloos bazelen toe te voegen – als je dat denkt, denk eens goed na en nog eens – wil ik jullie aanraden in de ketens waarin jij je bevindt – de netwerken, de keten, de onzichtbare lijntjes die ons met elkaar verbinden – eens het lijdend voorwerp als onderwerp te nemen.

Floating off to my fairytales
Het is avond en ik heb mijn verslagen weer bijgewerkt. Achter mij stroomt het toilet weer eens door, dat ding heeft echt kuren, net als lampen en andere technische apparaten overigens. Het is soms behelpen, maar dat heeft zijn charme. Waar ik de afgelopen nacht een fantasierijke droom had, wil daar vannacht een vervolg aan geven. Sinds enkele jaren werk ik hard om beide werelden – het dagelijks leven en het leven van dromen – in zoverre naar mijn hand te zetten dat ik ze beheers en ze tegelijk zodanig de vrije hand te geven dat ik verrast kan worden. Al redelijk vaak weet ik mijn dromen te beheersen, maar ik zoek nog het vermogen om een droom van de nacht ervoor weer op te pakken waar hij gebleven was. Het is vooralsnog een utopie – als een zoektocht naar het verloren continent Atlantis of naar El Dorado – maar desalniettemin is het nastrevenswaardig. Overdag mijn passies leven en 's nachts zweven naar een wereld waarin ik als een God ben, die zich aangenaam laat verassen en tegelijkertijd de touwtjes in handen heeft. Als me dat op een dag lukt, dan leef ik in mijn ogen het perfecte (dubbel)leven omdat ik beide werelden bewust ervaar en dan is het voor mij als in een sprookje.